PFAS-vrije pannen voor een veilige en gezonde keuken

Onzichtbare vervuiling die jarenlang in je lichaam blijft zitten

PFAS zijn geurloos, kleurloos en nauwelijks afbreekbaar. Precies daardoor blijven ze onopgemerkt aanwezig in onze omgeving én in ons lichaam.

Deze onzichtbare vervuiling dringt langzaam door tot alle lagen van de bevolking — van volwassenen tot baby’s, en zelfs ongeboren kinderen. Eenmaal opgenomen, blijven PFAS in je lichaam jarenlang aanwezig.

Er bestaat momenteel geen behandeling om deze stoffen actief af te voeren of te neutraliseren. Daarom is het cruciaal om blootstelling zoveel mogelijk te vermijden, zeker via voeding en keukengerei met PFAS.

Wat zijn de gezondheidsrisico’s van PFAS voor de mens?

Op korte termijn merk je meestal weinig van PFAS. Toch kan een eenmalige blootstelling aan hoge doses – bijvoorbeeld door dampen van een beschadigde pan in te ademen – leiden tot tijdelijke klachten zoals hoofdpijn, koorts, duizeligheid en spierpijn. Dit wordt ook wel de ‘Teflonkoorts’ genoemd.

Wat onderzoekers echter het meest zorgen baart, zijn de langetermijneffecten. Herhaalde blootstelling over meerdere jaren kan leiden tot uiteenlopende gezondheidsproblemen, zoals:

• Verstoring van het hormonale systeem.

• Vruchtbaarheidsproblemen bij mannen en vrouwen, en een lager geboortegewicht.

• Verzwakking van het immuunsysteem.

• Verhoging van het cholesterolgehalte.

• Verhoogd risico op bepaalde kankers, waaronder nier- en teelbalkanker.

Hoe PFAS onze natuur en ecosystemen blijvend aantasten

PFAS vormen een ernstige bedreiging voor het milieu. Ze worden aangetroffen in water, lucht en bodem – en zelfs op plekken waar nauwelijks menselijke activiteit is. Deze stoffen zijn zo wijdverspreid dat ze zelfs op de meest afgelegen plekken op aarde zijn teruggevonden.

Omdat PFAS zo goed als niet afbreekbaar zijn, blijven ze generaties lang aanwezig in de natuur. De hele voedselketen is ermee besmet, van bodem tot bord. Dat maakt PFAS tot een van de grootste milieuproblemen van deze tijd.

Waar kom je PFAS tegen in de keuken?

Waarom gebruiken fabrikanten PFAS in pannen en kookgerei?

Sinds de jaren 50 worden PFAS op grote schaal gebruikt door fabrikanten van pannen en kookgerei. Destijds betekende de anti-aanbaklaag een kleine revolutie in de keuken: je kon koken zonder boter of olie én de pan was in een handomdraai schoon.

Voor consumenten leek het een perfecte oplossing. Voor fabrikanten bood het nog een extra voordeel: PFAS-coatings zijn goedkoop te produceren. Die combinatie van gebruiksgemak en lage kosten verklaart waarom PFAS in pannen en keukengerei zo lang populair zijn gebleven — ondanks de zorgen over hun impact op gezondheid en milieu.

Andere PFAS-bronnen in je keuken die je niet verwacht

Het zijn niet alleen pannen met PFAS die voor problemen zorgen. Deze stoffen zitten helaas in veel meer producten dan je misschien denkt. Ook andere keukenspullen en verpakkingen kunnen een bron van blootstelling zijn:

• Plastic bakjes en vershoudfolie om voedsel te bewaren.

• Bepaalde siliconen bakvormen.

• Keukengerei van plastic en snijplanken.

• Voedselverpakkingen met vet- of waterafstotende coating (zoals kartonnen doosjes en fastfoodverpakkingen).

Hoe herken je PFAS in kookgerei?

Helaas staat het er zelden duidelijk op: of een product wel of niet PFAS bevat, is meestal moeilijk te achterhalen. Toch zijn er signalen waaraan je mogelijk PFAS in kookgerei kunt herkennen:

• Accessoires met een Teflon®-laag of andere antiaanbakcoating.

• Producten waarop “PTFE” vermeld staat.

• Extreem goedkope pannen of keukenspullen zonder duidelijke informatie over de samenstelling.

Let goed op bij het kiezen van nieuwe keukenitems, en geef de voorkeur aan merken die transparant zijn over hun materialen.

Hoe kies je veilig en PFAS-vrij kookgerei?

Transparantie is essentieel als je op zoek bent naar veilig en PFAS-vrij kookgerei. Kies bij voorkeur voor merken die hun impact op mens en milieu serieus nemen én daar duidelijk over communiceren.

Let goed op de productomschrijvingen en samenstellingen. Vermeldingen zoals “0% PFAS”, “zonder chemische coating”, “mineraal oppervlak zonder PTFE” of “geen toegevoegde PFAS” zijn een goede indicatie dat je met een veilig product te maken hebt.

Wat materialen betreft, zijn gietijzer, roestvrij staal, keramiek of borosilicaatglas betrouwbare en duurzame keuzes. Zo kook je niet alleen gezonder, maar draag je ook bij aan een schonere wereld.

Welke alternatieven zijn er voor PFAS in de keuken?

Alternatieven voor antiaanbaklagen met PFAS

Om PFAS-gebaseerde coatings zoals PTFE te vermijden, zijn er gelukkig verschillende veilige alternatieven:

• Roestvrij staal (inox) is duurzaam en slijtvast, al vraagt het soms wat oefening voor wie er voor het eerst mee kookt.

• Gietijzer is ideaal voor stoofpotten en langzame bereidingen. Het houdt de warmte goed vast, maar is wel wat zwaar in gebruik.

• Keramische coatings op minerale basis zijn van nature anti-aanbak en niet giftig, maar iets gevoeliger voor krassen dan PFAS-lagen.

• Borosilicaatglas is perfect voor gebruik in de oven of om voedsel veilig te bewaren.

Met deze alternatieven kun je voluit kiezen voor koken zonder PFAS, op een manier die zowel gezond als duurzaam is.

PFAS-vrije pannen: gezond, duurzaam en beter voor de planeet

Wie zijn gezondheid wil beschermen door blootstelling aan PFAS te vermijden, maakt tegelijk een bewuste keuze voor duurzamer keukengerei. PFAS-vrije pannen zijn niet alleen veiliger, ze gaan vaak ook langer mee — wat betekent dat je ze minder vaak hoeft te vervangen.

Minder afval, minder verspilling: goed voor de planeet én voor je portemonnee.

Ontdek de collectie van Cookut: pannen en kookgerei zonder PFAS én zonder omstreden stoffen. Een gezonde keuze die echt verschil maakt.